Doktorlar, Chondrostereum purpureum tarafından enfekte edilen ilk insan vakasını bildirdi. Bu mantar bitkilerde gümüş yaprak hastalığına yol açıyor; ağaçların enfekte olan dallarındaki yapraklar gümüşi bir renk alıyor ve ardından dal ölüyor.
Hindistan’ın doğu bölgesinden 61 yaşındaki bir hasta boğaz ağrısı, yorgunluk, öksürük ve yutma güçlüğü şikayetler sebebiyle hastaneye gitti. Hastanede çekilen göğüs röntgeni normal görünüyordu, ancak hastanın boynundan alınan CT taramasında bir apse tespit edildi. Doktorlar bunun üzerine hastadan numune alıp analize gönderdi.
Analiz sağlık çalışanlarının umduğu kadar kolay olmadı. İrin içindeki mantar türlerini tanımlamak için yapılan birkaç başarısız girişimden sonra, numune DSÖ ile iş birliği yapan Tıbbi Öneme Sahip Mantarlar Referans ve Araştırma Merkezi’ne gönderildi. Burada DNA dizilendi ve mantar chondrostereum purpureum olarak tanımlandı.
Ekip, mantar uzmanı olan hastanın vaka raporunda “Hasta böyle bir bitki patojeniyle çalıştığını reddetti ancak araştırma faaliyetlerinin bir parçası olarak uzun süredir çürüyen materyal ve diğer bitki mantarlarıyla çalıştığını doğruladı” diyor.
HBO’nun zombi dizisi The Last Of Us’ın son zamanlarda dikkatimizi çektiği gibi, insan konakçıları enfekte edebilen bazı mantarlar var. Neyse ki şimdilik Ophiocordyceps hakkında endişelenmemize gerek yok.
Araştırmacılar “Çevrede bulunan milyonlarca mantar arasında sadece birkaç yüz mantar insan ve hayvanları enfekte edebiliyor” diye açıklıyor. “Hayvan ve insan hastalıklarına bitki patojenlerinin neden olabilmesi, bu tür enfeksiyonların sağlıklı ve bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde ortaya çıkma eğilimine ilişkin ciddi soruları gündeme getiren yeni bir kavram.”
“Eğer mantarlar fagositoz yani hücre tarafından sindirilmekten kaçabilir ve konakçının bağışıklık sisteminden kurtulabilirse, insan patojeni olarak vücuda yerleşebiliyor. 35 ila 37 °C’de büyüyebilen mantar türlerinin insan patojeni haline gelme riski bulunuyor.”
Son yıllarda yeni mantarlar insanları hasta edebilme yani patojen olma yolunda bir sıçrama gerçekleştirdi. Dünya Sağlık Örgütü şu anda insan sağlığına yönelik 19 mantar tehdidi konusunda uyarıyor ve bu türlerden dördünü “kritik öncelikli patojenler” olarak tanımlıyor. Bunlar, bulaştığı kişilerin yüzde 47 ila 88’ini öldürebilen Aspergillus fumigatus; daha yaygın olan ve enfekte bireylerin yüzde 20 ila 50’sini öldüren Candida albicans; beyni enfekte etme eğilimi olan Cryptococcus neoformans ve özellikle antifungal ilaçlara karşı direnciyle bilinen Candida Auris.
Bu vakada enfeksiyon muhtemelen mantarla yakınında çalışmaktan kaynaklanıyor. Ekip, diğer mantarların da aynı sıçramayı yapabileceğine inanıyor.
Sağlık uzmanları şu sonuca varıyor: “Küresel ısınmanın giderek kötüleşmesi ve insanlığın diğer faaliyetleri, yeni mantar hastalıkları için Pandora’nın Kutusu’nu açıyor. Patojenik potansiyele sahip az sayıda ısıya dayanıksız mantarın vücut sıcaklıklarında hayatta kalma becerisi kazanması mümkün. Bu tehdit, bazı mantarların doğal seçilim-adaptasyon stratejisinden faydalanabilmesi ve dolayısıyla termal seçilim yoluyla daha yüksek sıcaklığa uyum sağlayabilmesi nedeniyle daha da artıyor.”